שם השיעור : פעלי תנועה - זמן עבר
פֿאַרגאַנגענע צייַט מיט דעם הילפֿסווערב " זייַן " [פעלי-תנועה] זמן עבר : בעזרת הפועל "זייַן"
בשימוש בפועל בזמן עבר פֿאַרגאַנגענע צייַט קיימות מספר קבוצות. אחת הקבוצות היא פעלים אשר פועל העזר שלהם לבניית זמן עבר הוא הפועל "זייַן". הטיית הפועל "זייןַ"
כינוי גוף
הטיית הפועל "זייַן"
איך
בין
דו
ביסט
ער
איז
זי
עס
מען
ווער [מילת שאלה – מִי [
מיר
זייַנען
איר
זייַט
זיי
קיימת קבוצת פעלים אשר במילון הינם מזוהים : קומען ( געקומען) : וו/ איז זוהי קבוצת פעלים מסוימת הנוצרת במספר מוגבל של מקרים ע"י הפועל "זייַן".
פעלי תנועה בסיסיים וצורת V3 שלהם:
פועל - ווערב
צורת פּאַרטיציפּ V3
וואַקסן
געוואַקסן/געוואָקסן
לגדול
פֿאַלן
געפֿאַלן
לפול
פֿאָרן
געפֿאַָרן
לסוע
שלאָפֿן
געשלאָפֿן
לישון
קומען
געקומען
לבוא
זיצן
געזעסן
לשבת
ליגן
געלעגן
לשכב
שווימען
געשווומען
שחות
שפּרינגען
געשפּרונגען
לקפוץ
ווערן
געוואָרן
להעשות
לויפֿן
געלאָפֿן
לרוץ
קריכן
געקראָכן
לזחול
צעגיין
צעגאַנגען
להנמס
אַנטלויפֿן
אַנטלאָפֿן
לברוח
פֿאַרשווינדן
פֿאַרשווונדן
להעלם
שטאַרבן
געשטאָרבן
למות
בלייַבן
געבליבן
להישאר
זייַן
געווען
להיות
געבוירן
להוולד
שטיין
געשטאַנען
לעמוד
גיין
געגאַנגען
ללכת
געפֿעלן
למצוא חן
געשען
להתרחש
פֿליען
געפֿלויגן
לעוף, לטוס
שים לב : בקבוצת פעלים מסוימת זו צורת הפּרטיציפּ הפועל כ- v3 שלהם היא:
* גע [שורש ] ען או נון. כאשר נוספת מילת יחס לפועל [קאָנווערבן] מילת היחס תפנה את מקומה לטובת הטיית פועל התנועה
* גע[====](ע)ן. * קאָנווערב + גע[=====](ע)ן אַרייַנקומען (אַרייַנגעקומען ) לאותם פעלים אם וכאשר מוספים מילות יחס הם עדיין שומרים על היותם פעלי תנועה. יש לקרוא את הפרק על קאָנווערבן פעלים מתפצלים.
שימוש בפועל "זייַן" עם תואר.
הטיית פועל העזר "זייַן"
דוגמה: הפועל "זייַן" - להיות
מושא
גוט
קראַנק
שיין
פֿעט
דאַר
אינטערעסאַנט
ווער
אין קלאַס
אין שול
מיט די קינדער
ביז הייַנט