שם עצם ותואר : המספר אחד

 

 

זכר

נקבה

סתמי מיודע

רבים

נושא

ערשטער = ראשון

ערשטע = ראשונָה

ערשטע = ראשון

ערשטע = ראשונים/ות

מושא

ישיר

ערשטן = אֶת הראשון

ערשטע = אֶת הראשונה

ערשטע = אֶת הראשון

ערשטע = אֶת ראשונים

מושא

עקיף

מילת יחס + ערשטן

מילת יחס +ערשטער

מילת יחס + ערשטן

מילת יחס + ערשטע

קניין

פֿון ערשטן = של הראשון

פֿון ערשטער = של הראשונה

פֿון ערשטן = של ראשון

פֿון ערשטע = של ראשונים

 

שים לב:
ישנם למספר אחד כמה אפשרויות

  1. כמספר : אינס = איינס צוויי דרייַ - כאשר סופרים באופן רציף מספרים
  2. יום ראשון : זונטיק, לכל אחד מימי השבוע ישנה מילה נפרדת.
  3. כמספר סידורי המתנהג כמו תואר : ערשט - ראשון [ ראה טבלה ]
  4. ראשית : ערשטנס [ מוסיפים –טנס למספר הסידורי ]
  5. המספר אחד מתנהג כמו תואר, מכיוון שהוא קשור לזיהוי סוג שם העצם. 
  6. המספר אחד לתאר חפץ אחד : שנה אחת - איין יאָר, ספר אחד - איין בוך, ילד אחד - איין קינד. 

 דוגמאות:

1.      ראשית, תלמיד אחד הולך לכתה הראשונה ביום ראשון-

ערשטנס, איין תלמיד גייט צו דעם ערשטן קלאַס אין דעם ערשטן טאָג

2.      כולנו כאחד לומדים ביום ראשון

אַלע אין איינעם לערנען זיך אין זונטיק

3.      הוא ראשון

ער איז דער ערשטער

4.      יש לי בת אחת.

איך האָב איין טאָכטער

5.      יש לו בן אחד.

איך האָב איין זון

6.      יש לה נכד אחד.

      זי האָט איין אייניקל

7.      אנחנו קונים את התפוחים הראשונים.

מיר קויפֿן די ערשטע עפּל

8.      התפוחים הראשונים מופיעים לראשונה ביום ראשון הראשון בחודש ינואר, שהוא החודש הראשון בשנה.

די ערשטע עפּל שייַנען אַרויס צום ערשטענס זונטיק דעם ערשטן ינואר, וואָס איז דער ערשטער מאָנאַט אין יאָר.

9.      מספר הטלפון האחד, שיש לי, הוא אחד, שניים, שלוש, ארבע.

דער איינער טעלעפֿאן-נומער וואָס איך האָב איז: איינס , צוויי, דרייַ, פֿיר.

10.  האם אתם גרים ברחוב הראשון בבית הראשון שלי?

צי וווינט איר אויף דער ערשטער גאַס אין מייַן ערשטן הויז?

11.  אני אוהב לאכול את התותים האדומים הראשונים

איך האָב ליב עסן די ערשטע רויטע טרוסקאַווקעס.

12.  הוא בן שנה.

ער איזה איין יאָר אַלט

13.  היא בת עשרים ואחת שנה.

זי איז איין און צוואַנציק יאָר אַלט.

14.  במאה הראשונה לספירה ישנם הרבה מאד דברים חשובים.

אין דעם ערשטן יאָר הונדערט  נאָך קריסט זייַנען דאָ אַ סך ווערטפֿול זאַכן.

15.  בפעם השנייה היא עובדת על העבודה הראשונה

דאָס צווייטע מאָל אַרבעט זי אויף דער ערשטער אַרבעט

16.  הם קונים את כל הבגדים הראשונים של החייט הראשון.

זיי קויפֿן די אַלע ערשטע מלבושים פֿון דעם ערשטן שנייַדער

17.  הכרטיסים הראשונים להצגות הראשונות יקרים מאד.

די ערשטע  בילטען  צו די ערשטע פֿאָרשטעלונגען זייַנען קאָסטבאַר

18.   בשעה אחת הוא לוקח את הנכד הראשון של הבן הראשון

אין איינס אַ זייגער נעמעט ער דאָס ערשטע אייניקל פֿון דעם ערשטן זון

19.   הם כאחד מקבלים את פני הרבי

זיי אין איינעם זייַנען מקבל פּנים דעם רבין.

20.  ביום ראשון כולם כאחד באים לראות את ההורים

זונטיק קומען אַלע אין איינעם זען די עלטערן.

 

 

 

        מילון יידי-עברי
       חומר לימודי 
תרגול
משחקים
שירים
יצירות
סימני ניקוד
    חג והווי יהודי
משוררים וסופרים
        פרויקטי גמר
קישורים
כתבו לנו
ידיש:ד"ר שושנה דומינסקי
מונה כניסות: 407229

תכנות: דודי זוהר 2006 אוּרי הרדוף 2009 גד אבן חיים 2017-2016
כל הזכויות שמורות ©