הפועל : סיומת "ען"

מתי משתמשים בסיומת -ען לפועל.

 

 מקורו של הפועל [אינפֿיניטיוו] מורכב מצורת יסוד [גרונט פֿאָרעם] בתוספת הסיומת -ן [נון].

כאשר צורת יסוד [גרונט פֿאָרעם] מסתיימת ב: מם, -נון, -נג, -נק,-ל או בתנועה מוטעמת או דו-תנועה

במקרים אלו הסיומת היא -ען. סיומת זו נופלת לפי כללי ההטייה של הפועל. 

 

 

 

 

V1

v3

 

בהטייה  

אחרי נון

קענען

געקענט

יכול

איך  קען

אחרי מם

קומען

געקומען / איז

לבוא

דו קומסט

אחרי נג

קלינגען

געקלונגען

לצלצל

מען קלינגט

אחרי נק

טרינקען

געטרונקען

לשתות

מיר טרינקען

אחרי ל

סילבית

שמייכלען

געשמייכלט

לחייך

איר שמייכלט

אחרי ייַ

דו-תנועה

קייַען

געקייַט

ללעוס

זיי קייַען

אחרי תנועה

מוטעמת

רוען זיך

האָט זיך גערוט

לנוּח

זי רוט

 

 

שים לב : זייַן  [להיות] ולא זיַיען : גיין [ללכת] ווייסן [לדעת [ 

ישנם פעלים בהם ה-ע היא חלק מצורת היסוד [גרונט פֿאָרעם] ולכן ה-ע [עין] נשארת בכל צורות ההטיה.

 

 

הפועל – v1

תרגום

V3

דוגמאות להטייה

בלאָנדזשען

לטעות / ללכת לאיבוד

געבלאָנדזשעט

איך בלאָנדזשע, דו בלאָנדזשעסט, איר בלאָנדזשעט

בלישטשען

להבריק, לנצוץ

געבלישטשעט

איך בלישטשע, דו בלישטשעסט, מיר בלישטשען

האָדעווען

להאכיל, לפטֵם

געהאָדעוועט

איך האָדעווע, דו האָדעוועסט, האָדעווע ניט!

האַווקען

לנבוח

געהאַווקעט

איך האַווקע, מען האַווקעט, האַווקע !

האָרעווען

לעבוד קשה

געהאָרעוועט

איך האָרעווע, דו האָרעוועסט, מיר האָרעווען

וויאַנען

לנבול, לדהות

געוויאַנען

איך וויאַנע, דו וויאַנעסט, ווער וויאַנעט ?

זשומען

לזמזם, להדהד

געזשומעט

איך זשומע, מיר זשומען, איר זשומעט

זשליאָקען

 ללגום

זשליאָקעט

איך זשליאָקע, דו זשליאָקעסט, איר זשליאָקעט

טשעפּען זיך

להאחז, להטריד

גע טשעפּעט זיך

איך טשעפּע זיך, דו טשעפּעסט זיך

כראָפּען

לנחור

געכראָפּעט

איך כראָפּע, דו כראָפּעסט, איר כראָפּעט

מיאַוקען

לילל

געמיאַוקעט

איך מיאַוקע, דו מיאַוקעסט, זי מיאַוקעט

מיאַוטשען

לילל

געמיאַוטשעט

איך מיאַוטשע, דו מיאַוטשעסט, ער מיאַוטשעט

סטאַרען זיך

 להשתדל

געסטאַרעט זיך 

 איך סטאַרע זיך, מעו סטאַרעט זיך,

סטראַשען

לאיים

געסטראַשעט

איך סטראַשע, דו סטראַשעסט, מען סטראַשעט

פּראַווען

לחגוג

געפּראַוועט

איך פּראַווע, דו פּראַוועסט, מען פּראַוועט

קוויטשען

לצעוק, לצרוח

געקוויטשעט

איך קוויטשע, דו קוויטשעסט, מען קוויטשעט

ראַטעווען

להציל, להושיע

 

געראַטעוועט

 

איך ראַטעווע, דו ראַטעוועסט, מען ראַטעוועט

 

        מילון יידי-עברי
       חומר לימודי 
תרגול
משחקים
שירים
יצירות
סימני ניקוד
    חג והווי יהודי
משוררים וסופרים
        פרויקטי גמר
קישורים
כתבו לנו
ידיש:ד"ר שושנה דומינסקי
מונה כניסות: 407769

תכנות: דודי זוהר 2006 אוּרי הרדוף 2009 גד אבן חיים 2017-2016
כל הזכויות שמורות ©